ฟันเหลืองเกิดจากอะไร

อาหารทำให้ฟันเหลืองได้อย่างไร ?

ฟันของเราต้องสัมผัสกับอาหารวันละหลายครั้ง สารบางชนิดที่พบในอาหาร เช่น กาแฟ ชา หรือไวน์ มักจับกับผิวฟันและทำให้ฟันมีสีเข้มขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง อาจจับกับผิวฟันแล้วเกิดปฏิกิริยาในช่องปากจนทำให้เกิดคราบเหลืองในเวลาถัดมา

สารในอาหารที่มักทำให้ฟันเปลี่ยนจากสีขาวเป็นสีเข้มขึ้น มีดังนี้

• โครโมเจน (Chromogen) หรือสารที่ก่อให้เกิดสี พบมากในกาแฟ ชา และไวน์แดง รวมทั้งผักผลไม้สีเข้ม สารเหล่านี้จะจับกับผิวฟันแล้วเคลือบฟันจนเกิดเป็นคราบ
• พรีโครโมเจน (Prechromogen) พบในอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูงอย่างมันฝรั่งและแอปเปิ้ล ซึ่งเป็นสารไม่มีสีแต่สามารถจับกับผิวฟันแล้วทำปฏิกิริยาจนเกิดเป็นคราบเหลืองได้
• สีผสมอาหาร มักผสมในน้ำอัดลม เครื่องดื่ม และขนมหวาน เพื่อทำให้อาหารมีสีสันน่ารับประทาน แต่ส่งผลเสียให้เกิดคราบสีบนผิวฟัน เพราะสารชนิดนี้จับกับผิวเคลือบฟันและผิวรากฟันได้ดี
• แทนนิน (Tannin) เป็นสารที่ทำให้มีรสฝาด พบมากในกาแฟ ชา และไวน์ ทำให้เกิดคราบเหลืองติดแน่นบนผิวฟัน
• กรด พบมากในกาแฟ ชา แอลกอฮอล์ น้ำอัดลม และผลไม้รสเปรี้ยว นอกจากนี้ อาหารที่มีน้ำตาลสูงยังเอื้อต่อการเจริญเติบโตของแบคทีเรียจนทำให้ช่องปากเป็นกรดซึ่งกรดจะมีฤทธิ์กัดกร่อนผิวเคลือบฟันให้อ่อนตัวลงและทำให้ผิวฟันขรุขระ คราบสีจากอาหารหรือเครื่องดื่มต่าง ๆ จึงแทรกซึมเข้าสู่ผิวฟันได้ลึกขึ้น

อาหารที่ทำให้ฟันเหลือง

เครื่องดื่มและอาหารสีเข้มมักทำให้ฟันเหลือง ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับชนิดของอาหาร รวมทั้งปริมาณและความถี่ในการบริโภคอาหารชนิดนั้นด้วย โดยอาหารที่มักทำให้ฟันเหลืองมีดังนี้

• กาแฟ ชา กาแฟเป็นเครื่องดื่มที่มีโครโมเจนหรือสารที่ก่อให้เกิดสีในปริมาณสูง อีกทั้งยังมีแทนนินและมีความเป็นกรดซึ่งมักกัดกร่อนผิวเคลือบฟันแล้วทำให้โครโมเจนติดบนผิวฟัน โดยมีรายงานว่าคราบกาแฟมักเป็นสาเหตุให้เกิดฟันเหลืองซ้ำได้ง่ายหลังจากผ่านการฟอกสีฟัน และยังกำจัดคราบเหลืองออกได้ยากแม้จะแปรงฟันอย่างถูกวิธีแล้วก็ตาม ส่วนในเครื่องดื่มประเภทชาซึ่งมีปริมาณสารแทนนินสูงกว่า มักทำให้เกิดฟันเหลืองได้มากกว่าโดยเฉพาะชาดำ ทั้งนี้ ชาที่มีแทนนินน้อยหรือมีรสฝาดน้อย เช่น ชาเขียว ชาขาว และชาสมุนไพร อาจเป็นตัวเลือกที่ดีกว่าในการบริโภค เพราะไม่ค่อยทิ้งคราบสีไว้บนผิวฟัน
• เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เช่น เบียร์ มีกรดกับสีซึ่งทำให้ฟันเหลืองได้ ไวน์แดง มีโครโมเจน แทนนิน และกรดเป็นส่วนประกอบที่ทำให้ฟันเหลือง โดยผิวเคลือบฟันจะถูกกรดกัดกร่อนแล้วโครโมเจนกับแทนนินจะเข้ามาติดบนผิวฟัน ส่วนไวน์ขาว แม้แตกต่างจากไวน์แดงตรงที่ไม่มีโครโมเจน แต่ยังมีแทนนินกับกรดซึ่งทำให้ผิวเคลือบฟันถูกกัดกร่อน จึงทำให้โครโมเจนจากอาหารอื่น ๆ ที่รับประทานเข้ามาจับกับผิวฟันได้ง่ายจนเกิดคราบเหลืองได้เช่นกัน
• น้ำอัดลม น้ำอัดลมที่มีสีสันต่าง ๆ รวมทั้งโซดาและเครื่องดื่มเกลือแร่บางชนิดมีกรดคาร์บอนิก กรดฟอสฟอริก และกรดซิตริก ซึ่งทำลายผิวเคลือบฟันได้ และยังมีโครโมเจนที่เป็นสารก่อให้เกิดสีซึ่งสามารถก่อตัวเป็นคราบเหลืองบนผิวฟันได้ โดยการดื่ิมน้ำอัดลมที่เย็นจัดอาจทำให้โครโมเจนจับกับผิวฟันได้มากขึ้นด้วย นอกจากนี้ เครื่องดื่มประเภทนี้ยังมีน้ำตาลสูงอันเป็นสาเหตุให้ช่องปากเป็นกรดมากขึ้น ซึ่งจะกัดกร่อนผิวเคลือบฟันและอาจทำให้ฟันเหลืองได้
• ขนมหวาน ลูกอม ลูกกวาด ไอศกรีม และหวานเย็น เป็นอาหารที่มักผสมสีสังเคราะห์ซึ่งอาจทำให้เกิดคราบบนผิวฟันได้ และขนมหวานยังมีน้ำตาลสูงซึ่งอาจทำให้ช่องปากเป็นกรดจนทำให้ผิวเคลือบฟันถูกทำลาย และทำให้คราบอาหารยึดเกาะบนผิวฟันได้ง่ายขึ้น
• ผักผลไม้ ผลไม้ที่มีสีเข้ม เช่น สตรอเบอร์รี่ บลูเบอร์รี่ เชอร์รี่ มะเขือเทศ บีทรูท ทับทิม องุ่นแดง รวมทั้งน้ำผักผลไม้เหล่านี้ล้วนเป็นแหล่งของโครโมเจน แทนนิน และกรด ซึ่งทำให้ผิวเคลือบฟันอ่อนตัวลงและมีผิวฟันขรุขระ จนทำให้โครโมเจนและแทนนินเข้ามายึดเกาะเป็นคราบเหลืองได้ อย่างไรก็ตาม แม้ผลไม้อย่างองุ่นขาวซึ่งมีสีอ่อนอาจเป็นตัวเลือกที่ดีในการเลือกรับประทานผลไม้เพื่อเลี่ยงการเกิดฟันเหลือง แต่กรดในองุ่นและผลไม้ชนิดอื่น ๆ โดยเฉพาะผลไม้ที่มีรสเปรี้ยวก็อาจกัดกร่อนผิวเคลือบฟันจนเสี่ยงต่อฟันเหลืองได้เช่นกัน

• เครื่องปรุงบางชนิด เช่น ซอสมะเขือเทศ ซอสถั่วเหลือง น้ำส้มสายชูหมักจากน้ำองุ่น และผงกะหรี่ทำให้ฟันเหลืองได้เมื่อจับกับผิวเคลือบฟัน หากต้องการใช้เครื่องปรุงในการรับประทานหรือปรุงแต่งรสชาติในอาหาร อาจเปลี่ยนเป็นซอสครีมหรือน้ำส้มสายชูที่หมักจากข้าวแทน เพื่อป้องกันการเกิดฟันเหลือง